Mickey en Katrein in Marokko
Katrein Breukers en Mickey Yang zijn vanuit respectievelijk Rotterdam en Den Haag afgereisd naar De Fabriek in Eindhoven voor een recidency van twee maanden. De twee jonge kunstenaars maakten een tussenstop in Marokko waar ze zich op hun samenwerkingsproject wilden voorbereiden. Geïnspireerd door folklore, verhalen, culturen, ambachten en tradities trokken zij vanuit Marrakesh naar omliggende dorpen, het Atlasgebergte en de Sahara om er kennis te maken met lokale ambachtslieden, de hedendaagse kunstscene en met Marokkaanse tradities in relatie tot de visuele- en materiële cultuur. Tijdens hun verblijf in De Fabriek maakten ze voor Jegens & Tevens onderstaand verslag.
Mickey Yang en Katrein Breukers ontmoetten elkaar in de zomer van 2018 in de keuken van het Europees Keramisch Werkcentrum (EKWC) in Oisterwijk. Ze spraken er over hun gedeelde interesse in folklore, volkenkunde en traditionele ambachten. Het contact bleef en leidde tot een uitwisseling van ideeën, YouTube kanalen en vakantiefoto’s. Van daaruit ontstond het idee om een gezamenlijke interesse in Marokko te ontwikkelen.
“Omringd door Marokkaanse invloeden in eigen land, wilden we graag meer over de Marokkaanse tradities en esthetiek ontdekken. En specifiek hoe kunst en het dagelijks leven met elkaar verbonden kunnen zijn. We raakte gecharmeerd door de rijkheid van het landschap, de nomadische Berbercultuur, de tentenkampen in de Sahara, het Arabisch schrift en traditionele ambachten. Door ons tijdelijk in deze andere cultuur te begeven, wilden we onze eigen kunstenaarspraktijk onderzoeken.”
Voordat we het stedelijk gebied verlaten, bezochten we in Marrakesh eerste enkele plekken voor hedendaagse kunst:
Comptoir des Mines Galerie
In de ‘nieuwe stad’ van Marrakesh vinden we galerie Comptoir des Mines waar een groot overzicht is te zien van Mariam Abouzid Souali. Zij toont sculpturen en tekeningen waarin ‘het spelende kind’ centraal staat.
Niet ver van Comptoir des Mines vinden we Galerie 127 waar het werk van fotograaf Joseph Marando te zien is: zwart-wit fotografie met straatbeelden in Marokko. Daarnaast werd ook werk getoond van Carolle Bénitah, Fatima Mazmouz en Hicham Gardaf. In de foto’s van de laatst genoemde fotograaf herkennen het lokale straatbeeld. Het zijn bijna sculpturale foto’s van het hedendaagse landschap met veel verval, kleur, reparaties en transformaties.
MACAAL museum voor hedendaagse kunst uit Afrika
MACAAL is gelegen buiten het centrum van Marrakesh, in een afgeschermd luxe resort. De tijdelijke tentoonstellingen zijn ‘New Waves’ met werk van Mohamed Melehi en ‘Welkom Home’ een overzichtstentoonstelling met veel werk uit hun eigen collectie. De laatstgenoemde tentoonstelling zou de nadruk leggen op de rol van het museum als een plek om dialogen aan te gaan door netwerken te creëren tussen verschillende tradities, culturen en perspectieven.
Parc de sculptures al Maaden
Het beeldenpark AL MAADEN is onderdeel van een golfbaan binnen een resort. In verband met de veiligheid van rondvliegende golfballen worden we met een caddy rond gereden. De objecten en de omgeving doen denken aan een kruising tussen een aflevering van het televisieprogramma ‘Ik vertrek’ waarin een stel een mini-adventurous golfbaan opent in Bonaire en de exclusieve beeldentuin Gibbs farm in Nieuw Zeeland.
Beeldenpark AL MAADEN toont het werk van: Moataz Nasr, Wang Bewaren, Claude Gilli, Daniel Hourdé, Adiba Mkinsi, Antonio Segui, Sunin Gawde, Mahi Binebine, Philippe Hiquily, Hassan Darsi, Yazid Oulab, Jean Brillant en Abdelkrim Ouizi.
Cultuur en ambacht zijn in Marokko nauw met elkaar verweven. Dit vind je terug in de architectuur en in het straatbeeld: bewegwijzeringen, straatborden, voertuigen. En in de traditionele cultuur, de geweven tapijten, het landschap en in de kleuren van het Atlasgebergte. Het lijkt erop dat het maakproces meer onderdeel uitmaakt van de dagelijkse routine, of je nu bakker, houtbewerker, brommer-taxichauffeur of kunstenaar bent.
In musea, galeries en in de beeldentuin is deze relatie tussen kunst en het dagelijks leven ook terug te zien, maar in een andere sfeer en context. Het oeuvre van Mohamed Melehi in MACAAL toont zijn grafische prenten, schilderingen, maquettes en werken in openbare ruimtes. Mohamed Melehi, is een modernistische schilder die faam maakte in de jaren zestig met zijn golvende lijnen. Hij was onderdeel van The Casablanca School, een groep Marokkaanse kunstenaars die door Marrakesh reisden en de straat als tentoonstellingsplek gebruikte. We zien de verwijzingen naar Frank Stella maar ook naar het Marokkaanse landschap en de abstractie van de Arabische kunst. Melehi verbindt Bauhaus met de Islamische kunst.
Er word een intrigerende documentaire over de kunstenaar getoond waarin te zien is dat hij autoverf gebruikt op zijn doeken om aansluiting te zoeken met het dagelijks leven. Meheli: “I wanted to use materials that weren’t removed from the working classes.”
Werk dat indruk maakte was de video (KOKOKO! Loop, 2018) van regisseur Renaud Barrett in samenwerking met het muzikaal collectief KOKOKO uit Democratische Republiek van Congo. Het collectief heeft een DIY-mentaliteit als gevolg van het feit dat ze in hun thuisland de grootste moeite hebben om de financiële eindjes aan elkaar te knopen. Door het gebrek aan beschikbare en betaalbare muziekapparatuur gebruikt het collectief alledaagse objecten en materialen om instrumenten te maken. De viering van hun zelfredzaamheid combineren ze met performances, kostuums, dans, muziek, videoclips, teamwork en DIY instrumenten. De creatieve ruwe energie is voelbaar in de video die hangt tegenover de kleurrijke portretten van de Marokkaanse kunstenaar Hassan Hajjaj. Zijn modellen zijn gekleed in kleurrijke Noord-Afrikaans gewaden en hun portretten zijn gekaderd in consumenten producten. Door zijn werk te her-contextualiseren ontstaan er referenties naar modefotografie en de populaire cultuur.
Het was niet onze intentie om Marokko als toerist te benaderen, maar liever als bewuste reizigers met respect voor het land, haar inwoners, de cultuur, de religie en de tradities. Toch worden we af en toe geconfronteerd met onze toeristische onwetendheid, maar we blijven ook verwonderd door de Arabische cultuur.
Een interessant uitgangspunt van dit bezoek was de kennismaking met traditionele ambachten. Van daaruit willen we een vertaling maken naar een hedendaagse presentatie in De Fabriek in Eindhoven. De presentatie die nu nog volop in ontwikkeling is, zal versmolten zijn met onze reiservaringen, elkaars werk, de monumentale presentatiehal en haar bezoekers. De uitkomsten en onderdelen worden samengebracht tot nieuwe werken die als totaalinstallatie zullen worden geëxposeerd. “De presentatie willen we benaderen als een speelruimte waarin gereflecteerd wordt op elkaars praktijken dat nieuwe experimenten in werking brengt. We verwachten dat de samenwerking een dynamische vormentaal oplevert die performatieve elementen bevat”.
De tentoonstelling Amazigh van Katrein Breukers en Mickey Yang is te zien in De Fabriek, Baarsstraat 38 in Eindhoven van 20 december 2019 tot en met 5 januari 2020.
Opening: vrijdag 20 december om 20 uur. Daarna van vrijdag – zondag van 12-17 uur.
Artist talk: vrijdag 27 december om 20 uur.
De titel Amazigh is geïnspireerd op een reeks terugkerende dilemma’s die voortkomen uit misinterpretaties tijdens deze reis. ‘Amazigh88888888’ was het wifi wachtwoord in een van hun verblijven. Niet te verwarren met het Engelse woord ‘amazing’, maar een verwijzing naar de oorspronkelijke nomadische bewoners van Marokko. De presentatie in De Fabriek benaderen Katrein en Mickey als een speelruimte waarin gereflecteerd en gereageerd wordt op elkaars praktijk. Hierin vinden ze overlapping in het gebruik van materiaal, het manipuleren van context, performatieve elementen en soms een humoristische inslag.