Unknown Brood
Op 11 juli 2001 springt Herman Brood (1946) van het dak van het Hilton Hotel, een indrukwekkend oeuvre achterlatend. De muzikant en beeldend kunstenaar die als kind al piano speelde, zong en tekende, werd langzaam een mythe toen hij in 1964 aan de kunstacademie in Arnhem studeerde en de band The Moans oprichtte.
In 1969 begon als toetsenist bij Cuby & The Blizzards van Harry Muskee. Na een periode van diefstal, drugshandel en de bak, mocht Brood in 1974 deelnemen aan de reunie van Cuby op nationale televisie. En toen ging het snel met Herman: hij werd een legende vanaf het moment dat hij, in 1976, Herman Brood & His Wild Romance oprichtte. Dope Sucks, Saturday Night en Rock n Roll Junkie, het zijn iconische nummers die de wereld over gingen en een muzikale weergave boden van de “monkey on Herman’s back”. Herman Brood die eerst voorbehouden was aan familie, vrienden en de fotograaf Anton Corbijn, werd van iedereen en zijn drugsgebruik ‘publiek geheim’.
Na het mislukken in de Verenigde Staten in 1979 en de “sex, drugs and rock n roll” tijd die wijlen Wild Romance drummer Kees Meerman in de documentaire “waanzinnig” noemde, viel de band in 1979 uit elkaar en brokkelde de mythe van muzikant Brood langzaam en onherroepelijk af.
Dennis Alink (1989) regisseerde Unknown Brood, een film waarin niet eerder vertoond materiaal de belangrijkste momenten uit Broods leven verbeelden. Alink, die 23 was toen hij aan dit project begon, struinde archieven af van naaste familieleden, fans en managers om een documentaire te maken die een ander licht zou werpen op Hermans dood. Dat de fascinatie voor en de mythe om Brood nog steeds “alive and kicking” is, bleek uit de media-aandacht voor de documentaire en de inkomsten van de crowdfunding actie waardoor de film kon worden voltooid.
Hoewel Unknown Brood op het IDFA draait, is het geen klassieke documentaire, waarin talking heads en fragmenten van concerten elkaar afwisselen, en alleen voor de (verstokte) fan interessant is. Met Unknown Brood probeert Alink de verlegen einzelganger, Hermanus Brood, te vatten. En Alink volgt een dertig jaar oud kruimelspoor dat leidt tot het besef dat Broods zelfmoord onvermijdelijk was.
De 0udste zus van Brood, Beppie, stelt in de film dat het drugsgebruik de zelfmoord van Brood uitstelde; Brood was eigenlijk te gevoelig voor het leven. Ook David Hollestelle, de gitarist die 20 jaar met Brood werkte, begon het op te vallen: Herman was al decennia met de dood en springen bezig.
De documentaire vangt aan met een zeldzame opname van Herman Broods “monkey on my back” die hij met DJ Dano (Daniel Leeflang) in de jaren 90 opnam in een mobiele studio. Op de maat van dit elektronische nummer wordt de route van Hermans huis naar het Hilton hotel gereconstrueerd, voorzien van sferische, ondersteboven gefilmde beelden. Herman Brood sluit deze scene af door in zijn homevideo tot de kijker te spreken: “Dit is waarschijnlijk de laatste keer dat u mij ziet.” Drie dagen later was hij dood.
Op zijn kop blijkt een belangrijke, visuele rode draad in de documentaire. Het camerawerk van Thomas van der Gronde en de montage van Bobbie Roelofs zijn ragfijn en vertellen meerdere verhalen zonder woorden. Na de indringende scene vangt de documentaire aan bij de jeugd van Herman in Zwolle. Je hoort Hermans moeder vertellen dat Herman een tekening pas af vond als hij deze had omgedraaid.
Als Herman in de jaren 80 en 90 met rasse schreden achteruit gaat door drugsmisbruik en waanbeelden, worden door Herman zelf gefilmde beelden afgewisseld met ronddraaiende en hevig flikkerende kermisattracties, en voorbijsnellende wegen en spoorrails die ondersteboven de gekte in Hermans hoofd indringend maken voor de kijker. In een nagesprek met de regisseur, vertelde Alink dat Herman ook enkele kunstwerken op de computer maakte met Paint en de muis ondersteboven hield tijdens het tekenen. Foto’s van Herman die bungeejumpte in een witte overall (die doet denken aan een dwangbuis) maken het kruimelspoor compleet: Herman zag de wereld op zijn kop en kon het leven niet meer aan, hij sprong.
Hermans leven was van begin tot het einde een worsteling tussen het zijn van een mens en het worden van een mythe. Op 11 juli 2001 kwamen die twee paden samen.
Unknown Brood is geselecteerd voor de Dutch Competition en Music Documentary Section van IDFA. Amstelfilm brengt de documentaire op 1 december uit in de bioscoop, onder andere in LantarenVenster en Filmhuis Den Haag.