Games Games Games

Op de Unseen Photo Fair in Amsterdam werd de installatie van Clare Strand als een On-site project op het beursterrein gepresenteerd. Na dit evenement werd de kraam opnieuw opgebouwd in de tentoonstellingsruimte van LhGWR. In haar kermisattractie werden bezoekers uitgenodigd om ringen te werpen – drie maal voor 5 euro en zes maal voor 8 euro – om één van Strands, op rode sokkels geplaatste foto’s en deze zo in de wacht te slepen. Deze werken waren, voor 750 euro per stuk, ook te koop in Liefhertje. Dus voor “een appel en een ei” kon je eigenaar worden van een echte Strand.

Dit besef, in combinatie met de kleurrijke lampjes, de opzwepende muziek en de mooie, op rode sokkeltjes gezette foto’s, zorgden voor een onweerstaanbare attractie en een brandende portemonnee in de broekzak. En zoals met elke, ogenschijnlijk makkelijke kermistent, bleek het winnen van een foto een stuk moeilijker dan gedacht. De deelnemer bleef niet met lege handen achter, maar kreeg een ballon – in een oplage van 1000 – als bewijs van deelname. All That Hoopla tackelt niet alleen de dynamiek rondom het fotografische medium, maar bevraagt en bekritiseert – spelenderwijs – ook de kapitalisatie van kunst.

Nest heeft curator Katia Krupennikova aangetrokken om Games That People Play, naar de bestseller van Eric Berne, vorm te geven.Eric Berne stelt: “In essentie zijn alle spellen slecht, omdat ze gebaseerd zijn op misleiding. Sommige spellen zijn recht door zee.” Hij geeft een voorbeeld van small-talk: “Als ik tegen jou zeg dat het erop lijkt dat het gaat regenen, dan zeg jij Nee terwijl je Ja moet zeggen, dan brengt dit ons allebei in de war. Dan moeten we opnieuw beginnen en gaan uitvogelen wat voor gesprek we gaan hebben. Maar als jij Ja zegt, dan zeg je eigenlijk tegen mij: ‘Jij bent OK’ en dan kunnen wij naar de volgende uitwisseling.”

Krupennikova vroeg aan acht kunstenaars en kunstenaarsduo’s om de vooropgestelde regels (in navolging van Berne) die bepalen hoe wij praten, handelen en samenleven, te onderzoeken. Krupennikova zegt: “Wij hoeven ons niet bewust te zijn van die regels, of het zelfs ermee eens te zijn, maar zij bepalen onze relaties met anderen, met onszelf en de wereld waarin wij leven.” Spelen, net zoals kunst in mijn optiek, maakt het mogelijk om de werkelijkheid te herinterpreteren, om taboes te onderzoeken en te experimenteren met het onmogelijke.

Feike Beckers onderzoekt de spelregels van een dialoog. A Conversation is a Risk to Lose Your Own Opinion is een film waarin twee personages triviale onderwerpen bespreken. Het gesprek is eigenlijk een machtsspel, de inzet je eigen mening en de prijs het behouden ervan. Waar een gesprek begint met de vraag wat de beste Italiaan in Parijs is, eindigt met het voornemen om te eten bij het slechtste Indiase restaurant van de Franse hoofdstad. In 2 minuten tijd draait de hoofdpersoon het gesprek volledig om en wikkelt zichzelf in een web van problemen. De hoofdpersoon is als een Mr. Bean die zich in dialogen steeds verder in de nesten werkt en tot de conclusie komt dat taal een verdraaid lastig spel is.

In The Conversation – installatie, video en performance – onderzoekt Marijn Ottenhof de ‘waarheid’ van reality tv door een ruzie tussen twee geliefdes in een decor te plaatsen van een talkshow met kunstmatig meubilair. De ruzie oogt echt, maar de autocue en ondertitels die niet ‘lip sync’ zijn, halen de waarachtigheid direct onderuit. Vragen die opkomen zijn: Wat is echt en wat is nep? En hoe intiem is een ruzie nog wanneer deze door camera’s minutieus gevolgd en door autocue woord voor woord uitgeschreven is?

Priscilla Fernandes onderzoekt in de film For a Better World het pretpark KidZania. In dit pretpark leren kinderen te leven als een volwassene, en grote multinationals lijken hier gretig op in te springen. Je ziet kinderen werken in een supermarkt, opereren op de Eerste Hulp, en kopen huishoudelijke middelen met geld die zij hebben gepind bij de bank. Met contant geld kan een frisdrankje in de plaatselijke discotheek gekocht worden. De film legt, zonder audiocommentaar te leveren, vast op welke manier speelgoed de ideologieën van onze samenleving weerspiegelt.

Patrick Bernier & Olive Martin leggen sociale, culturele en filosofische kwesties voor aan het publiek door middel van spel. Hun werk, L’Échiqueté, is gebaseerd op het eeuwenoude schaakspel, een psychologisch en mathematisch oorlogsspel waarin de koning geschaakt en de opponent verslagen moet worden.

Niet alleen vormt dit werk een hoogtepunt van de tentoonstelling door mijn liefde voor het spel maar ook door de politieke kwesties die dit spel blootlegt. L’Échiqueté is geïnspireerd op de dekolonisatie van 17 Afrikaanse landen in 1960. Niger (nu Burkina Faso) en Benin werden in 1960-61 zelfstandig en bereikten een akkoord met hun kolonisator Frankrijk waarin stond dat Frankrijk hulpmiddelen en -troepen zou sturen naar de twee landen om een nationaal leger te vormen, en in ruil hiervoor kreeg Frankrijk toegang tot strategische punten, olie, gas en uranium. Een driehoeksrelatie van handel en veiligheid was beklonken.

L’Échiqueté (wat vrij vertaald geruit schaken betekent), start als een klassiek schaakspel. Wit tegen Zwart, ieder 16 stukken. De spelregels veranderen als er stukken worden geslagen. Het geslagen stuk verdwijnt niet van het bord maar smelt samen met het stuk dat hem van het bord afsloeg. Een voorbeeld: als een witte loper een zwart paard slaat, dan vormen zij samen een nieuw, zwart-wit geruit stuk dat van beide spelers eigendom wordt.

Gaandeweg het spel kan een derde speler ‘inbreken’ en de geruite stukken claimen, de geruite stukken zijn immers niet van wit of zwart alleen. Het is een rake metafoor voor de afbrokkelende machtspositie van Frankrijk en de veranderende machtsverhouding die ontstaat door de komst van nieuwe landen. Bernier en Martin transformeren het schaakspel, dat zelf van oudsher een koloniaal machtsspelletje is, in een nieuw spel dat op ingenieuze en speelse manier de onderlinge, politieke verhoudingen blootlegt en een alternatief biedt voor het zwart-wit denken.

Games that People Play is nog tot en met 22 januari 2017 te bezichtigen.