De Worcester saus, de vader & het poppenhuisje

De (on)zin van narratieve kunst. Bryan Zanisnik – Office Paintings – 1646. Nog tot en met 19 april te zien.

Als je 1646 bezoekt, ben je vaak al een geoefende kunstkijker. Je wilt kunstenaars die van goede kwaliteit en internationaal zijn, houden van experimenteren, ontoegankelijk ogen en zich vaak met nieuwe media bezig houden. Je voelt je op je gemak in de Boekhorststraat waar de initiatieven, vintagewinkels en pop-up barretjes weinig geheimen meer voor jou hebben. En net wanneer je begint te wennen aan dat warme bad, sta je ruim een half uur in 1646 naar halfvolle glazen wijn en fel gekleurde Primark schoenen te turen om je hoofd te breken over de vraag: “Wat wordt hiermee bedoeld?!”

Foto Kolom Office Paintings. Bron: Bryan Zanisnik

Bryan Zanisnik (1979) woont in Brooklyn, New York en maakt al ruim 20 jaar video’s en installaties waarin familieleden de hoofdrol spelen. Toen hij 13 was liet hij zijn oma, die een soldaat in de Tweede Wereldoorlog speelde, met speelgoedwapens tegen de Nazi’s vechten. In de serie Office Paintings  staat zijn vader centraal. Vaak spelen de video’s zich af in ruimtes die in teken staan van nostalgie en de (emotionele) waarde van spullen, zoals een zolder, een antiekwinkel of een vuilnisbelt. Zanisnik wil persoonlijk werk maken:”Personal in the work, but not a diary. A recollection of collective memories and feelings. Its using the personal to study the cultural or psychological phenomenons”.

In de eerst video, die onderdeel uitmaakt van Aquarium Paintings, loopt Zanisnik’s vader, gekleed als succesvolle en sjofele zakenman (typetje Saul Goodmann), over een vuilnisbelt in Philadelphia met in zijn hand een enorme fles Worcester saus. Liefdevol zet hij de fles op het bureautje dat samen met enkele, op de vuilnisbelt gevonden spullen, een kantoortje vormt. Ernaast bevinden zich een badkamer, een woonkamer en deze cubicals vormen een ruimte waarin de hoofdpersoon lijkt te leven. De spullen die Bryan hiervoor gebruikte, komen deels van die vuilnisbelt maar ook uit de zolder van zijn ouders, waar hij als kind al dankbaar gebruik van maakte.

In het werk verderop in de ruimte wordt de video Modality getoond die uit 2 locaties bestaat. De ene locatie is een antiekwinkel waarin Zanisnik’s vader loopt, spullen herkent uit zijn jeugd en hierover gaat vertellen. De andere locatie is een woonkamer die bekend oogt, maar het niet is (déjà vu gevoel) en waarin Bryan angstig ligt onder de bank, waarop zijn moeder zit en en haar man nauwlettend in de gaten houdt. Vader loopt driftig door de woonkamer heen terwijl hij zwaait met een tafelpoot die een gemiddelde man van 80 kilo zo knock-out zou slaan. De beelden van de vader in de woonkamer worden afgewisseld met een close-up van een angstige Bryan die heen en weer kijkt en hard ademt. In de eerste video rent Bryan ook al weg voor zijn vader en hij zegt hier zelf over dat hij graag speelt met “The role of the dominant father”. Ook dit is schijn, want hij regisseert de scene, dus uiteindelijk is hij de dominante partij.

De kolommen die Zanisnik heeft geplaatst in de ruimte zijn wit, rauw en lijken met geweld uit steen gehouwen te zijn. Alsof het er altijd al stond en altijd zou staan. En in die kolommen staan volle wijnglazen, Primark schoenen, maar ook barok behang of ouderwetse Biedermeyer poppenstoeltjes met een zandlopertje tussenin. Zanisnik richt zich graag op de “unusefullness of spaces”, maar blijft gelukkig ver weg van het cliché beeld van “one man’s trash is another man’s treasure. De voorwerpen die in de kolommen staan zijn in Den Haag door de Amerikaan uitgekocht en in de tentoonstelling geplaatst. “What happens when you place cheap shoes next to romantic wineglasses. Putting them in a structure that is narrative, which is collapsing?” aldus Bryan Zanisnik tijdens de opening.

Gevonden spullen die door de kunstenaar bij elkaar zijn gezet, en door de nostalgische beelden die wij erop projecteren en het idee dat de kunstenaar er vast wel iets mee zal bedoelen, vormen het verhaal. Is er een verhaal dat Zanisnik wil vertellen? Niet in het bijzonder, hij is zelf bezig met het oneindig bouwen en afbreken van spullen, situaties en verhalen. De bezoekers die bij 1646 in de gecreëerde ruïnes van Zanisnik binnen stappen vormen, samen met de andere spullen, gevonden voorwerpen die bijdragen aan een collectief verhaal, zonder begin, midden of einde, maar met een flinke klodder Worcester saus.

Foto performance tijdens opening Office Paintings. Bron: Bryan Zanisnik

Donderavond 9 april 19:00 uur: Conversation Piece met Vincent Verhoef en Artun Alaska Arasli n.a.v. Office Paintings van Bryan Zanisnik. Voor meer informatie klik 1646