Graduation Festival: Landschap / Dag 2

Walking is a good way to think. Steady rhythms. A lot of ideas come while walking, or when sitting down to rest. The landscape puts them in your head –

Richard Long, Walk the Line.

Lisette Frimannslund / Day 8 18:43:25. Acryl/ Inkt/Gouache/Gesso/Potlood/Pen op fotopapier

Met deze zin opent Lisette S. Frimannslund haar thesis AUTOPSY – or the act of seeing with one’s own eyes. De kunstenares ondernam voor haar eindexamenproject In Transition een solitaire tocht van 26 dagen, op haarzelf aangewezen en enkel de natuur als gezelschap. Hieruit volgden 26 reflecties – van de plek waar zij daadwerkelijk stond tijdens het nemen van de foto tot de herinnering die zij van de reis bij zich draagt – die flirten met realiteit en fictie.

Tijdens haar tocht maakte zij foto’s en op basis van die foto’s werkt zij op fotopapier een beeld uit; dit doet zij bewust naar herinnering, de oorspronkelijke foto is niet meer van belang. Het is dan ook geen toeval dat zij in haar thesis de semiotiek van Roland Barthes aanhaalt, een theorie waarin de Franse filosoof en taalkundige onderzoekt hoe de kijker interpreteert wat hij ziet en hoe een ‘sign’ meerdere betekenissen kan krijgen door de kijker of de maker. Frimannslund manipuleert het beeld en de toeschouwer, en pakt je volledig in.

Lisette Frimannslund / Day 7 14:08:37. Acryl/ Inkt/Gouache/Gesso/Potlood/Pen op fotopapier

De techniek die zij hanteert is gelaagd. De spoorwegovergang heeft een romantische uitstraling met een jongen op de fiets in de verte, de strakblauwe lucht en de boerderijen op de achtergrond. De roze gebieden zijn vrij grof, de toets is nog duidelijk te zien en het draagt bij aan het rustieke gevoel. De tijd heeft daar stil gestaan. In Dag 25 lijkt de tijd ook stil te staan, maar juist door het strak opgebrachte wit van de boom en de onheilspellend donkere lucht lijkt het werk een herinnering die vervliegt. Details zijn weggevallen, de boom is niet meer en een eens zo sterk beeld vervaagt. Het werk van Frimannslund is zeer krachtig; ondanks de kleine formaten maken de werken een (on)uitwisbare indruk.

Lisette Frimannslund / Day 25 13:16:19

Marijn van Blom / Hidden landscapes, dreamscapes

Naast de ruimte van Frimannslund is het project van Marijn van Blom te zien: Hidden landscapes, dreamscapes. Ook dit project is gelaagd, in de ruimte en op inhoudelijk vlak. Met behulp van potlood en inkt heeft zij verschillende landschappen getekend die bestaan uit lijnen, puntjes en abstracte vormen. In haar thesis Het labyrint achter de horizon citeert zij John Berger: “Landscape can be deceptive. Sometimes a landscape seems to be less a setting for life of its inhabitants than a curtain behind which their struggles, achievements and accidents take place. For those who, with the inhabitants, are behind the curtains, land marks are no longer geographical, but also biographical and personal”

Marijn van Blom / Het labyrint achter de horizon

De gelaagdheid van het werk zit zowel in de vele lijnen die de landschappen vormen, als ook door het kleine, gecodeerde vierkant dat in elk landschap ‘verscholen’ zit. Door middel van het downloaden van een app (voor werkwijze en resultaat, ga zelf kijken!) kun je het landschap achter het landschap ontcijferen en daarmee lijkt de uitgang van het labyrint binnen handbereik.

Marijn van Blom. Hidden Landscapes, dreamscapes (detail). Bron: Marijn van Blom

Akycha Tegelaar / Crossing the Border

Het project Crossing the Border van Akycha Tegelaar onderzoekt de grens en spanning tussen privé en openbaar. Waar ligt de grens bij het delen van persoonlijke informatie met anderen? Kan privacy nog bestaan in ons tijdperk van oprukkende sociale media en digitale controlemechanismen? Dit onderwerp is niet vernieuwend, in de 21e eeuw is de glijdende schaal van privacy zeker een hot item binnen- en buiten de kunstwereld. Wat je bij de keel grijpt is haar kleurgebruik en schildertechniek. Het dromerige, warme roze valt zeker op en is vaak in bijtend contrast met de donkergroene, koele kleur op het canvas.

Akycha Tegelaar / Crossing the Border

Dit, evenals het realistische gebruik van licht in het werk, zorgt voor een harde realiteit. De scherpe contouren van de bankjes in de trein en de enkele streken, van de leeslamp in de slaapkamer, die zo raak zijn geschilderd, maken dit inkijkje waarachtig. Wellicht zit een jongen in die trein achter de stoel verveeld een liedje te luisteren en draait de man onder de dekens zich nog een keer om voordat hij echt uit bed moet, of ligt daar nu een vrouw? Ongemerkt word je in de kleine schilderijen gezogen en realiseer je je hoe verleidelijk het is om bij iemand naar binnen te gluren.

Bij het laatste werk zie ik dezelfde gelaagdheid als bij Marijn van Blom en Lisette Frimannslund, namelijk het beeld achter het beeld. Je ziet een kleine kamer met een eenvoudige stoel, vanuit een vreemd perspectief. Al gauw realiseer je dat je door een beveiligingscamera zit te kijken. Twee identieke beeldbuisjes, de grijze/beige kleuren en het eenvoudige meubilair wijzen erop dat dit een gevangenis- of separeercel is. Dit werk zal niet per toeval als laatste te zien zijn, want door de voorgaande werken in aantrekkelijke kleuren wil je als voyeur meer zien en meer beleven van de geheime levens van de mensen die niet te zien zijn. Echter dit werk laat goed zien wat de andere kant van voyeurisme is; je hebt nooit privacy. Worden wij niet allen gevangen door Big Brother, of door elkaar?

Akycha Tegelaar / Crossing the Border

Doordat in de 21e eeuw het concept de klok slaat, mis ik zeker zo nu en dan het zien van een penseeltoets, een rake kleur of een klein detail van een verfspat of uitgeschoten potlood. Deze dames laten zien dat een mooi geschilderd of getekend werk een middel kan zijn om een origineel idee in meerdere lagen aan de kijker te onthullen. Een werk dat uit hun hoofd is ontsproten en met jouw verbeelding aan de haal gaat. Zoals Richard Long al zei:

The landscape puts them in your head