Een feestelijke bijeenkomst

De verwelkoming begint meteen met een groen geschilderde gang die naar een nis leidt. Onderweg zien we een bronzen bas-reliëf met daarop een kat. Het gegeven herinnert aan een bode die een koninklijk feest aankondigt. Al komen we niet veel te weten want de kattenkop zit verborgen achter een lap klei met naast zich een opgerolde perkamentrol. In de nis staat ‘Magic Mama’ (2015) te pronken. De torso is uitgedost in een kleurrijk en weelderig kostuum. Ze staat op een tapijt, een dubbele sokkel en kijkt vanuit de hoogte toe, wat haar machtspositie versterkt. We zien de diversiteit en gevoeligheid van kleuren, materialen en texturen. Naveau bouwt haar sculpturen op uit klei maar ook voorbereidende assemblages of objecten die ze in haar atelier vindt, kunnen deel uitmaken van het werk. Die vrije manier van werken leidt tot collageachtige sculpturen. Ook haar beeldtaal is eclectisch, van klassiek en kunsthistorisch tot eigentijds en populair. De groene gang versterkt de werken. Die reflecteert in het bronzen bas-reliëf en speelt in op de roze en groene tinten die Naveau in de torso gebruikt. Dit is slechts een voorbode van het werkelijke feest. Een kleurloze beeldengroep vult een ruimte van museum Dhondt-Dhaenens. De hoeveelheid, de eenheid en hun presentatie als groep maakt ze tot een imposant geheel. Op basis van bestaande mallen van beelden die ze van 2002 tot nu realiseerde, bouwt Naveau haar sculpturen opnieuw op of reassembleert ze. Ze kiest telkens voor een uitvoering in plaaster, het meest sobere materiaal. Daar staan ze dan ontdaan van hun oorspronkelijke kleuren en materialen.

“Kill your darlings” moet Naveau gedacht hebben bij het realiseren van deze sculpturen. Je moet het maar durven, zaken die anders zo cruciaal leken voor de kwaliteit van je sculpturen, zomaar achterwege laten. Wat nu speelt zijn vormen, textuur en licht. Door ze in één tint te realiseren, slaagt ze erin om zo veel werk dicht bij elkaar te tonen. Het schept een eenheid, maar eens we dichterbij komen, zien we hoe verschillend en gevarieerd ieder werk is. Naveau haalt haar inspiratie uit foto’s van ‘Salons de sculpture’ uit de 19^e eeuw in het Grand Palais in Parijs. Daar stond een verzameling beelden te koop afkomstig van diverse makers en in wisselende kwaliteit. Ze waren gemaakt uit gips omdat het goedkoop was en de kopers zelf kozen in welk materiaal zij het bestelden. Doordat de sculpturen uit hetzelfde materiaal vervaardigd waren en zo dicht op elkaar stonden, leken ze van één maker en vormden ze een geheel.

Op de vloer van de museumruimte ligt een paarlemoerkleurig tapijt met in het midden een grote appelblauwzeegroene cirkel waarop de beeldengroep staat. Het ronde tapijt zet de sculpturen in een sfeer. De kleur van het tapijt versterkt het wit en doet de beelden nog meer schitteren. De zachtheid contrasteert met de gladde of ruwe textuur van de sculpturen. De achterste muur van de zaal is lichtroze. Het verzacht het geheel en versterkt de ruimte die Naveau creëert om de beeldengroep in de kijker te zetten. Door de combinatie van kunstlicht en veel daglicht lichten de sculpturen op en hun witte kleur kaatst het licht terug. De omgeving staat ten dienste van de beelden. De sculpturen staan letterlijk en figuurlijk in het licht.

Het merendeel van het werk realiseerde Naveau al in een ander materiaal en vaak felle kleuren. Dat maakte haar beelden zowel in kleur, materiaal als vorm erg aanwezig en veelzijdig. Nu ze haar werk naakt toont, zien we een ander facet van haar werk. Vorm, reliëf en nuance leidt tot vereenvoudiging en verstilling. De essentie blijft over. Het is niet de kleur of het materiaal dat haar werk bepaalt want er is geen verlies van de intrinsieke waarde. Integendeel, Naveau bundelt de kracht en uitstraling van haar sculpturen. Net zoals een zwart/wit foto een straffer beeld dan een kleurenfoto kan opleveren, zien we hier hoe de afwezigheid van kleur haar werk als groep versterkt. In de keuze van de sokkels zet ze wel de diversiteit van haar werk door. De sculpturen krijgen aparte witte sokkels in verschillende vormen en hoogtes. Eén beeld uit de beeldengroep draagt een blauw masker van plasticine, wat haar speelsheid en ongedwongen werkwijze benadrukt.

Naveau brengt de beeldtaal van verschillende tijden en culturen samen. Verwijzingen naar helden, zoals Heracles, Olympia, Bernini, Brancusi, Philip Guston en Goofy ontmoeten elkaar. De uniformiteit in materiaal en kleur versterkt de tijdloosheid. Daarnaast ontstaat er een gelijktijdigheid doordat de sculpturen in de groep aan elkaar refereren en een verwevenheid vormen. Door die dialoog staan ze daar als een ontzagwekkend geheel, maar bekrachtigen ze ook de waarde van ieder werk op zich. Door in de gang een beeld in diverse materialen en kleuren te tonen, versterkt Naveau nogmaals de beeldengroep en hun verbondenheid. Naveau herbekijkt haar werk. Ze laat evidenties weg en haar werk blijft overeind. Sterker nog, ze vernieuwt en overtreft zichzelf. ‘Let’s Play it by Ear’ titelt haar tentoonstelling. De uitdrukking betekent spontaan en intuïtief handelen in het moment. Dat doet ze voortreffelijk. De ontmoeting met haar werk is intens. De sculpturen vormen een bijeenkomst waar we als toeschouwer tussendoor kunnen lopen. We maken deel uit van het festijn en de hoeveelheid, dicht bij elkaar, imponeert. Zo krijgen we de kans om de beelden van alle kanten aandachtig te bezichtigen en de details in ons op te nemen. Plotseling hoor ik een stem: “Mevrouw we gaan sluiten, zou u de ruimte willen verlaten.” Nu al? De tijd is gevlogen. Als je geen zin hebt om naar huis te gaan wanneer het feest gedaan is, dan weet je dat het geslaagd is.

‘Let’s Play it by Ear’ van Nadia Naveau is verlengd tot en met 26 januari 2020 in Museum Dhondt-Dhaenens, Museumlaan 14, Deurle.
Open van wo – zo van 10 – 17 uur.