Oneindige mogelijkheden in Kunsthal Gent
We brengen een spontaan bezoek aan de onlangs geopende Kunsthal Gent. Althans, dat was de bedoeling. Op vrijdag blijkt de nieuwe presentatieplek, tegen onze verwachting in, gesloten. Maar we hebben geluk. De zware deuren van de vroegere kloosterkerk worden geopend en we worden uiterst hartelijk ontvangen door Danielle van Zuijlen, die samen met Valentijn Goethals verantwoordelijk is voor het programma. Een oneindig programma, zoals al snel zal blijken.
Bij binnenkomst stuitten we op direct op het blauwe hekwerk dat diagonaal de ruimte doorklieft. Een ingreep van Thomas Min en Egon van Herreweghe waarmee in één klap een einde wordt gemaakt aan de vroegere sacrale status van het gebouw. Het is een reconstructie van de omheining van Muscle Beach Venice, LA; de geboorteplek van de Amerikaanse fitnesscultuur. Er staat nog een projectiescherm waarop gisteravond de live beelden van geoliede mannelijke spierbundels werden geëtaleerd. Oké, dat is duidelijk. Dit is geen kerk meer, en ook geen museum of cultuurtempel. We zijn buiten en binnen tegelijkertijd, een verlengstuk van de openbare ruimte. De volumineuze galmende hal vergt grote fysieke gebaren. Muscle Power! De eerste tentoonstelling in de nissen van de kerk bleek dan ook wat minder geslaagd. Nog te petieterig. En een meer traditionele opvatting van exposeren. Tegelijkertijd is Kunsthal Gent ook wel op zoek naar het conflict. Delen van werken kunnen achterblijven in de ruimte, totdat het een volgende gast zodanig in de weg zit dat het werk het veld moet ruimen voor iets nieuws.
Danielle van Zuijlen legt uit dat Kunsthal Gent als een soort manifest is begonnen met uitspraken over tentoon stellen. Kunsthal Gent wil een open platform zijn voor de presentatie en ontwikkeling van actuele kunst, maar de exacte vorm is niet bepaald en belangrijker nog: veranderlijk. De Kunsthal wil gezien worden als een stad waar verschillende activiteiten en identiteiten samenkomen.
Op de een of andere manier past dat idee op deze plek. Het heeft ook wel iets middeleeuws. Toegangspoorten die kunnen worden geopend (of gesloten bij gevaar van buitenaf). Een centraal plein waar het afval naast de verse waren rondwaart. Geschreven pamfletten aan de muren. De galmende akoestiek. De metalen afrastering waar je je paard aan kunt vastzetten of reclamebanieren aan kunt bevestigen. En blank hout als basismateriaal voor steigers en staketsels. In mei is er een boekenmarkt in de hal (Ghent Art Book Fair). De mogelijkheden zijn eindeloos. En dat is ook de bedoeling. Het concept Endless Exhibition geldt niet alleen voor wat er op de vloer gebeurt, maar ook voor de fysieke aanwezigheid van de organisatie zelf. De kunsthal is ook letterlijk een stad in aanbouw.
Architect Olivier Goethals heeft een verticale houten constructie gebouwd als multifunctionele gebruiksruimte voor kleinere presentaties en bijeenkomsten. Zijn eigen bureau heeft hij op de bovenste verdieping geplaatst. De fijnste plek. Zo kan hij uitkijken over de ommelanden die nog kunnen worden benut. “Deze ruimte geeft me unieke mogelijkheden die je maar één keer krijgt. Ik wil daar optimaal gebruik van maken.” Op dit moment denkt hij na over een houten luchtbrug die de entreeconstructie kan verbinden met de voormalige altaarkapel aan de overkant. Dat zou via de pilaren moeten kunnen. En dan is er ook nog die geweldige ruimte onder de dakconstructie dat aanleiding geeft tot utopisch denken. “Dat is een zaal op zich.”
Maar eerst moet er worden gebouwd om de inwonende partnerorganisaties onder te brengen. Aan de overkant komt een filmzaal voor Art Cinema OFFoff dat een vaste speler wordt in de Kunsthal. Daarboven zou dan Kunsthalle São Paulo (dat naar Gent verhuist) kunnen worden gehuisvest. En dan is er ook nog residencyruimte nodig voor kunstenaars die in de Kunsthal komen werken. Verder bouwen en tentoonstellingen maken gebeurt hier gelijktijdig. Vandaar dat de deur alleen in het weekend open staat. Het besturen van deze stad gebeurt met slechts vijf mensen. En het zal nooit af zijn.
uit: Alexander Dorner, The Way Beyond ‘Art’: The Work of Herbert Bayer, 2017 (1947)
Ontmoeting en samenwerking zal de basis vormen van nieuwe mogelijkheden en projecten. Met als kader dat elke nieuwe ingreep reageert op de vorige en er een continue verandering zichtbaar zal zijn. Het is dus zaak om regelmatig terug te keren naar deze plek. En voor hen die er slechts op uit trekken met de reisgids in de hand is er een compacte handleiding beschikbaar waarin de uitgangspunten en doelstellingen zijn geformuleerd. Maar let op! Ook dit is slechts de eerste (nog niet herziene) versie.
Kunsthal Gent, Lange Steenstraat 14, Gent. Geopend op zaterdag en zondag van 11.00 tot 18.00 uur. Gratis toegang. Pay what you can.
Op weekdagen is Kunsthal een werkplek voor kunstenaars, kunstenorganisaties en professionals uit de kunsten. Er zijn dan regelmatig activiteiten die presentatie, ontwikkeling en reflectie publiek maken: lezingen, discussie, try-out, netwerkmomenten en screenings.