Het Materiaalfonds? Hoe werkt het
Het Materiaalfonds verstrekt rentevrije leningen aan professionele beeldend kunstenaars en ontwerpers. Kunstenaars kunnen een lening aanvragen voor het ontwikkelen, maken en presenteren van nieuw werk. Het maximaal aan te vragen bedrag is € 8.000 euro.
Eindexamenstudenten van kunst- en designacademies kunnen maximaal € 1.500 aanvragen.
Jegens en Tevens stelde enkele vragen aan de directeur van het Materiaalfonds, Francine Mendelaar, om meer te weten te komen.
Een aanvraag voor een lening wordt door jullie getoetst. Hoe gaat dat in zijn werk? Is er een externe commissie bijvoorbeeld en hoe toetsen jullie de professionaliteit van een kunstenaar?
Een adviescommissie toetst de aanvragen. In 2013 bestaat deze commissie uit Jean Bernard Koeman (beeldend kunstenaar), Thomas Manneke (fotograaf) en Wieki Somers (ontwerper). De adviescommissie kijkt naar het CV, de kwaliteit van werk in het algemeen en de kwaliteit van het project waarvoor de lening wordt aangevraagd. Professionaliteit blijkt uit alle drie deze criteria. Uit het CV blijkt bijvoorbeeld of een kunstenaar regelmatig exposeert of werk presenteert en zo ja, waar en hoe, of hij of zij wel eens prijzen en/of subsidie heeft gekregen, of er ooit over het werk geschreven is in de media enzovoort. Bij project kijkt de adviescommissie naar de artistieke kwaliteit, de zakelijke verantwoording en de zichtbaarheid (waar wordt het werk gepresenteerd). Kunstenaars die net zijn afgestudeerd hebben natuurlijk geen uitgebreid CV. De commissie let dan vooral op de kwaliteit van het werk, de presentatie en de potentie van het project.
Ik zie op jullie website dat vanaf 2013 ook kleine instellingen een lening kunnen aanvragen. Wat was de reden om dit te initiëren? Wie komen er voor deze lening in aanmerking? Kunstenaarsinitiatieven?
We werden regelmatig gebeld met de vraag of een instelling ook kon aanvragen. Er ontstaan veel nieuwe kunstinitiatieven en we willen die graag ondersteunen. Het gaat wel om kleine instellingen. En de leningen zijn net als bij individuele kunstenaars bedoeld voor het maken en presenteren van nieuw werk. Kunstenaarsinitiatieven komen zeker in aanmerking. De eerste kleine instelling die in 2013 een lening heeft afgesloten is Unfair Amsterdam, een initiatief van drie kunstenaars dat in maart van dit jaar het werk van een groot aantal jonge kunstenaars zal presenteren.
Voor een lening meer dan € 3.500 is er een borgstelling vereist. Hoe werkt dat precies?
Een borgstelling houdt in dat iemand anders garant staat voor een deel van de lening, namelijk het bedrag boven € 3.500. Bij een lening van bijvoorbeeld € 5.000 is een borgstelling nodig van € 1.500. Een relatie, familielid, galerie enz. tekent een formulier waarin staat dat hij of zij de lening aflost mocht de kunstenaar in gebreke blijven. Dit vermindert het risico voor het Materiaalfonds. Het Materiaalfonds is natuurlijk geen echte bank, maar een instelling die kunstenaars en ontwerpers ondersteunt door hen tegen gunstige voorwaarden geld te lenen. Als het geld niet terugkomt, kan het niet aan een andere kunstenaar worden uitgeleend. Solidariteit is een belangrijk aspect van het Materiaalfonds.
Recentelijk zijn jullie een samenwerking aangegaan met het Mondriaan Fonds. Wat is de meerwaarde van deze samenwerking voor individuele kunstenaars?
We zijn heel blij met deze samenwerking. Binnen het Materiaalfonds is een fonds op naam ingericht: het Mondriaan Materiaalfonds. Dit fonds is bestemd voor leningen voor beeldend kunstenaars. Kunstenaars die minder dan € 3.500 nodig hebben voor een project worden door het Mondriaan Fonds doorverwezen naar het Materiaalfonds. Bij grotere projectaanvragen zullen kunstenaars de eerste € 3.500 zelf moeten financieren. Een rentevrije lening bij het Materiaalfonds is dan een optie. Met dit Mondriaan Materiaalfonds kunnen kunstenaars een projectaanvraag bij het Mondriaan Fonds combineren met een rentevrije lening. Als de projectaanvraag wordt gehonoreerd hoeft een kunstenaar niet ook nog eens een aanvraag te doen voor een lening.
Kunstenaars kunnen nog steeds een aanvraag voor een lening indienen los van dit Mondriaan Materiaalfonds. En het Materiaalfonds blijft ook leningen verstrekken aan kunstenaars in het eerste jaar na hun afstuderen, aan eindexamenstudenten en aan ontwerpers.
Het Materiaalfonds geeft kunstenaars veel tijd om terug te betalen. Hoe is jullie ervaring met terugbetalen van de lening?
Heel goed. Het Materiaalfonds heeft vorig jaar zijn veertig jarige jubileum gevierd. Dat had nooit gekund als het met het terugbetalen niet goed was gegaan. Kunstenaars kunnen als ze geld nodig hebben voor een project niet terecht bij een bank. Het is daarom belangrijk dat het Materiaalfonds er is en blijft bestaan.
Tenslotte. Als kunstenaars geïnteresseerd zijn, kunnen ze een aanvraag indienen tot 26 januari 2013. De eerstvolgende mogelijkheid daarna is 20 maart. Het aanvraagformulier en voorbeelden van gehonoreerde projecten zijn te vinden op www.materiaalfonds.nl.