Over schilderkunst die het calvinisme ondermijnt
David Noro @ Villa de Bank, Enschede
Villa de Bank is een statig pand, op een gazon met een serre en piepende houten vloerplanken en hoge ramen met ornamenten in de houten omlijstingen. Eenmaal binnen merk je aan alles dat de expositieruimte wordt gerund door kunstenaars met liefde voor het vak. De informele sfeer, de vanzelfsprekendheid waarmee werken worden getoond waardoor een begeleidende tekst en titelbordjes ontbreken, een verloren verfspetter op de vloer en ingewijd publiek dat discussieert over de paarse vlek op een van de doeken.
Villa de Bank laat graag de opleving van de schilderkunst zien en nodigde David Noro uit zijn werk ten toon te stellen om die opleving te onderbouwen. David is een jonge schilder uit Denemarken en pas afgestudeerd aan de Rietveld academie. Hij vertelde me dat de academie in Denemarken hem niet wilde aannemen, en hij daarom uitweek naar Amsterdam. Zijn werk paste niet binnen de Deense (academie-) kaders en regels.
Gelukkig sprak ik David pas nadat ik eerst had rondgekeken en had getwijfeld. Het non-academische van zijn werk betekende namelijk het aanwakkeren van een onbepaald gevoel bij de kijker. Het werk is niet perse zo, en niet per definitie zus, het is niet 1, 2, 3 te lezen en zorgt voor geboeide twijfel. Gaat het om de afbeelding en de relatie tussen de figuren, gaat er een verhaal achter schuil? Of gaat het om het schilderachtige en het plezier in het werken? Je wordt op verschillende gedachtes gezet en hinkt heen en weer.
De schilderijen tonen een verzameling kleuren en vormen waarvan sommige wel en andere niet herkenbaar. Mensfiguren bijvoorbeeld, en een hark. Een krokodil met een hoedje op. Maar ook kleurvlakken, patronen en vormen om de compositie samen te binden, om het beeld af te maken. De schilderijen zijn geen opsomming van dingen, geen verhaal dat je zou moeten lezen van links naar rechts waarbij je ogen langs de figuren worden geleid. Het is een gelijkmatige opbouw van kleuren en vormen. Meerdere lagen op elkaar, verf weggeveegd en opengelaten stukken, op een puur schilderachtige manier.
Ik hinkte heen en weer tussen het aan de ene kant willen weten waarom hij had geschilderd wat hij had geschilderd en aan de andere kant laten bestaan van het schilderachtige. De afbeeldingen gaven stof tot een vertelling, tot iets dat er misschien wel, misschien niet achter verscholen lag. Maar de opdeling van het schilderij in een aantal kleine doeken alleen maar omdat zijn atelier zo klein is dat er geen groot doek in past, gaf juist losheid aan: niet moeilijk doen en gewoon laten zijn wat het is.
Het fijne van Villa de Bank is dat er genoeg collega’s rondlopen om bij te toetsen wat je denkt en je je afvraagt. We bespraken wat we zagen en de kanten die het verhaal wel ‘es op zou kunnen gaan. We hadden het over het willen weten van het waarom en hoe, van de twijfel. Deze collega’s wilden daar in elk geval niks van horen en riepen zomaar: weg met dat calvinistische denken! Niet altijd het willen moeten weten. Geen weten. Daar gaat het niet om.
Later bleek dat David dit nou juist graag wil met zijn werk. Verwarring, de kijker iets voorschotelen en in het midden laten wat hij daar zelf mee wil. Voorzetjes geven, een eerste opzet van een verhaal, van een vertelling. En de rest mag de kijker helemaal zelf bepalen. Zoek het zelf maar uit, ik schilder en dat doe ik graag en met heel veel plezier.
Mijn collega’s en ik vonden elkaar in het niet willen weten en besloten dat het ons vanmiddag ging om schilderen, om techniek, om verf, om materiaal , om vorm en kleur en paars naast blauw, om schilderkunst die het willen-weten ondermijnt.
Zelfs al was het de maker daar niet om te doen geweest, het was heerlijk om zo te praten met collega’s.
David Noro, Rakes Rallies is nog te zien tot en met 23 februari in Villa de Bank, Espoortstraat 182, Enschede.